"Actie, kennis en een onverbiddelijke drijfveer" Over maatschappelijke verandering met Marjan Minnesma

Over de benadering van Urgenda 

Marjan's carrièrepad is opvallend, van Greenpeace en de overheid tot de academische wereld en uiteindelijk Urgenda. Ze benadrukt het belang van het kiezen van inspirerende mensen om mee samen te werken boven een specifiek instituut. Haar ervaring in verschillende sectoren – overheid, NGO, universiteiten en het bedrijfsleven (ze studeerde bedrijfskunde en liep stages bij grote bedrijven zoals Shell) – heeft haar een unieke capaciteit gegeven om de 'taal' van diverse groepen te spreken en te begrijpen, wat essentieel is om samenwerking te stimuleren in plaats van confrontatie. 

Voor Marjan is Urgenda veel meer dan een milieuclub; zij ziet het als een ondernemende NGO voor innovatie en duurzaamheid. Het doel is niet om met een vinger te wijzen, maar om zelf projecten te starten en anderen mee te slepen om dingen anders te doen, door vuilnis überhaupt te voorkomen in plaats van alleen aan "end of pipe" oplossingen te werken. Ze gelooft sterk in de kracht van samen dingen doen en het bieden van handelingsperspectief – laten zien wat er gedaan kan worden en dat men niet alleen is. Haar advies is helder: "Doe iets wat bij je karakter past" en laat je niet ontmoedigen door mensen die zeggen dat iets niet kan, tenzij het natuurkundig onmogelijk is. Marjan is ervan overtuigd dat "er veel meer kan dan je denkt" en roept op om enthousiast te blijven en vrolijk voorwaarts te gaan met degenen die wel willen. 

Duurzaamheidstransitie  

Als Marjan denkt aan de duurzaamheidstransitie, ziet ze een eindbeeld: een land dat veel meer in balans is. Dit omvat een rijkere biodiversiteit, gezond voedsel, schone lucht, en het zoveel mogelijk stoppen van klimaatverandering. In dit toekomstige land zijn mensen gelukkiger en blijer omdat waardevolle zaken als vrije tijd, gezondheid en groene leefomgeving veel meer gewaardeerd worden dan nu. 

Zij stelt dat gezondheid een betere trigger is om mensen in beweging te krijgen dan termen als CO2 of stikstof, omdat iedereen gezondheid nastreeft en het minder gepolariseerd is. Een duurzame wereld is immers ook een gezondere wereld. 

Het eerste woord dat bij haar opkomt bij duurzaamheidstransitie is energietransitie, maar ze vult direct aan dat landbouw, biodiversiteit en een circulaire economie (vanwege de noodzaak om grondstoffen terug te winnen) eveneens cruciaal zijn. De weg naar een duurzame toekomst is lang en complex, maar technisch gezien is het probleem volgens haar niet ingewikkeld; er zijn voldoende technieken en kennis aanwezig. 

Over de uitdagingen die Marjan inspireren in haar werk  

Marjan's drive om de academische wereld te verlaten en concrete verandering teweeg te brengen, komt voort uit een verlangen om dingen in de praktijk te zien gebeuren. Ze leerde door zelf alle rapporten te lezen en programma's te managen bij de universiteiten, wat haar een enorme kennis en netwerk opleverde. 

Een van de meest trotsmakende projecten voor haar is de klimaatzaak tegen de staat, die wereldberoemd is geworden en andere overheden heeft geïnspireerd. Hoewel het tot een onterecht imago van Urgenda als puur een rechtszaak-organisatie heeft geleid, benadrukt ze dat dit slechts één van de vele projecten is. 

Een ander project waar ze trots op is, is "Wij Willen Zon", waarmee ze 50.000 zonnepanelen importeerde en de Nederlandse markt openbrak, waardoor de prijs met een derde daalde. Dit project was echter "een aaneenschakeling van hobbels". Banken weigerden overbruggingskrediet, omdat ze geen eigen vermogen of eerdere ervaring hadden. Zelfs een schip moest omvaren vanwege Fukushima en vrachtwagens die niet wachtten op de lading. Desondanks vond ze het leuk en werd ze er niet gestrest van, wat haar ondernemende aard benadrukt. 

Niet alles lukte echter. Haar project "Plein voor Plein", waarbij mensen werden gevraagd om in het rood gekleed op een plein te staan en vervolgens anderen mee te nemen, mislukte totaal. Mensen vonden het moeilijk om deel te nemen aan iets "zonder doel of zonder actie". Deze mislukking leidde echter tot een succesvoller idee: de wandeling naar Parijs, waar veel mensen aan deelnamen en nieuwe verbindingen ontstonden. Dit illustreert haar vermogen om van tegenslagen te leren en nieuwe, effectievere initiatieven te creëren. 

Ze blijft gemotiveerd ondanks de wereldwijde uitdagingen, omdat ze gelooft dat Urgenda een "druppel is die de steen uitholt". Ze ziet een "nieuwe golf" van professionele mensen die zelf actie ondernemen en niet wachten op Den Haag, wat haar hoop geeft. 

Over de rol die Marjan voor zichzelf ziet in de komende 10 jaar  

Over 10 jaar hoopt Marjan dat circulariteit het ‘nieuwe normaal’ is geworden en dat mensen meer waarderen wat ze hebben, en dichter bij zichzelf en elkaar zijn gekomen. Urgenda werkt hieraan met concrete projecten, zoals het zeven vinkjes-project dat boeren helpt de overgang te maken naar natuurinclusieve, regeneratieve landbouw met minder gif en kunstmest. Ze bieden boeren 10 jaar lang €1.000 per hectare ter ondersteuning van deze transitie, gebaseerd op vertrouwen in plaats van bureaucratische processen. 

Marjan gelooft dat, ondanks de traagheid van overheden, er een "ondergrond" wordt voorbereid waarop veel kan bloeien zodra de juiste condities zijn gecreëerd en een externe trigger overheden tot snellere actie aanzet. Haar rol blijft om te inspireren, te helpen en de positieve voorbeelden te tonen die aantonen dat verandering mogelijk is. Zij spoort aan om "gewoon te gaan doen" en te vertrouwen op eigen intuïtie.